اهمیت تالابها در تصفیه آب
در محیطها و اقتصادهای ساحلی، تالابها در زمینههای سلامت، تأمین خوراک، گردشگری و مشاغل نقش مهمی ایفا میکنند. علاوه بر این، تالابها خدمات زیستبومی ضروری مانند تنظیم آب ارائه میدهند که شامل کنترل سیل و تصفیه آب نیز میشود.
تالابها یا نیزارها به عنوان سیستمهای خود پالاینده، اهمیت و نقش زیادی در پالایش آلودگی آبها و پسابها دارند و میتوانند به عنوان سیستمهای طبیعی تصفیه کننده آب مورد استفاده قرار گیرند. این سیستمهای طبیعی از دیرباز نقش اساسی در تصفیه آب و فاضلاب داشتهاند. در واقع ساختار تالابها به گونهای است که چرخه مناسبی جهت تصفیه و بهبود کیفیت آبها به وجود میآورد. میتوان گفت که تالابها از پرتولیدترین اکوسیستمها هستند و تراکم و تنوع گونهای در آنها منحصر به فرد است. تالابها به عنوان کلیههای زمین نقش به سزایی در تصفیه و بهبود کیفیت آب ایفا میکنند.
مطلب مرتبط: تالاب چگونه شکل می گیرد؟
در تالابها فرآیندهای مختلف تصفیه فیزیکی، شیمیایی زیستی صورت میگیرد. همچنین فرآیند تصفیه به وسیله گیاهان، جلبکها، میکروارگانیسمها، آب، خاک و خورشید تشدید و تقویت میشود. مهمترین مکانیسم حذف آلایندهها در تالابهای با جریان زیرسطحی، توسط فیلتراسیون فیزیکی ذرات معلق توسط توده زیستی و پوشش گیاهی و سرعت کم جریان حاصل میشود. سایر مکانیسمهای حذف و تصفیه شامل ترسیب شیمیایی و جذب مواد مغذی مثل فسفر به وسیله خاک، شکار و مرگ طبیعی پاتوژنها و افزایش تابش اشعه ماورای بنفش خورشید است.
مطلب مرتبط: مراحل ثبت یک تالاب به عنوان تالاب بینالمللی
تالابها محیطهایی برای رشد و تکثیر گیاهان آبزی هستند که در فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی شرکت میکنند. رشد گیاهانی مانند سنبل آبی، سیزاب و انواع نی و خزه موجب میشود که باکتریهای بیهوازی روی ساقه و بدنه آنها تجمع و مواد آلی فاضلاب را تجزیه کنند.
به صورت ساده تالابها برای کاهش و از بین بردن آلودگی آبهای ورودی از انرژی طبیعی و روش هیدرولیکی سادهای استفاده میکنند. کاهش سرعت جریان آب و ته نشینی مواد معلق و جذب و نگهداری سموم توسط گیاهان تالابی عوامل موثر در تصفیه آب توسط تالابها میباشند.
تحقیقات نشان میدهد با دور شدن از مصب رودخانههای ورودی از میزان آلودگی تالاب کاهش مییابد که در اثر عملکرد اجزای تالاب در کاهش آلایندهها و نقش خودپالایی تالاب است.
طی دهههای اخیر با الگوبرداری از تالابهای طبیعی، در برخی مناطق به منظور پالایش فاضلاب تصفیه خانههای شهری، تالاب مصنوعی ایجاد میکنند. تالابهای مصنوعی سیستمهای تالابی مهندسی شده هستند که از فرآیندهای طبیعی شامل عملکرد گیاهان، خاک و میکروارگانیسمها در تصفیه پساب استفاده میکنند.
تالابهای مصنوعی به منظور تصفیه پسابهای کشاورزی، شهری و صنعتی ساخته میشوند و به عنوان مواد جاذب و مبدل مواد شیمیایی و زیستی، ارزش فراوانی دارند.
این تالابها، رسوب و آلودگی را از محیط اطراف تصفیه مینمایند، به طوریکه آبی که تخلیه میشود، تمیزتر از آبی است که وارد تالاب میشود.
تالابهای مصنوعی از توان بالایی در پالایش پسابهای شهری برخوردار بوده و قادر به کاهش میزان آلایندههای فاضلاب برای استفاده از آن در مصارف مختلفی از قبیل کشاورزی یا تزریق به منابع آب سطحی و زیر زمینی است.
به طور کلی استفاده از تالابها در تصفیه آب به عنوان یکی از روشهای پایدار و محیط زیستی معرفی میشود که میتواند به حفظ منابع آبی و کیفیت محیط زیست آبی کمک کند.
