گونه‌های مهاجم تالابی و نمونه‌های آن در ایران
امروزه با توجه به افزایش فعالیت‌های بشر، تاثیرات مخرب آن بر محیط زیست به منطقه خاصی از جهان محدود نمی‌شود. از جمله این تاثیرگذاری‌های ویرانگر ورود گونه‌های غیر بومی به نقاط مختلف جهان بوده است که در طول سال‌ها با گسترش کشاورزی، افزایش مبادله‌های کالا، افزایش فعالیت‌های بشر و همچنین ویرانگری روزافزون محیط زیست، روند افزایشی داشته است. گرچه تنها شمار محدودی از گونه‌های غیربومی می‌توانند به گونه مهاجم تبدیل شوند ولی تاثیرات منفی این گونه‌ها بر جامعه‌های طبیعی و زراعی، سلامت انسان و دام و تغییر ویژگی‌های اکوسیستم چنان زیاد است که روند تحقیقات در این رابطه پیوسته در حال گسترش است.
از جمله یکی از این آسیب‌ها که به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، مسئله ورود گونه‌های گیاهی غیر بومی (مهاجم) به اکوسیستم‌های طبیعی می‌باشد، البته تمام گونه‌های غیر بومی زیان بار نیستند. گاهی گونه‌های غیر بومی به خوبی جذب اکوسیستم شده و موقعیتی مثل گونه‌های بومی پیدا می‌کنند. گونه‌های مهاجم گونه‌هایی هستند که بومی اکوسیستم نیستند و ورود آن‌ها باعث وارد آمدن ضررهای اقتصادی، محیط زیستی و یا ضررهای مربوط به سلامت انسان می‌شود. به طور کلی تهاجم‌ها تاثیرات عمده‌ای بر اکوسیستم دارند.
توسعه گونه‌های مهاجم به یک منطقه شامل سه مرحله است: -۱ ورود، -۲ توسعه سریع و -۳ تثبیت .
ورود گونه‌های مهاجم به یک اکوسیستم از جمله تنش‌های بیولوژیکی است. این تنش در رابطه با اثرات متقابل بین موجودات است که از طریق رقابت، گیاهخواری، شکارگری، انگلی و بیماری اعمال می‌شود. وجود عوامل دیگر تنش زا می‌تواند بر شدت اثرات وارده از این گونه‌ها در اکوسیستم‌های مورد نظر بیافزاید. تهاجم‌های زیستی باعث عواقب زیست محیطی جدی و زیان‌های اقتصادی در مقیاس محلی و جهانی شده است.
در فهرست گونه‌های گیاهی و جانوری غیربومی مهاجم در تالاب‌ها، گونه‌های مهاجم دومین عامل تهدیدکننده تنوع زیستی بعد از تخریب زیستگاه محسوب می‌شوند. در دنیا معرفی گونه‌های مهاجم، حدود ۴۰ درصد از گونه‌های در معرض تهدید را با خطر انقراض مواجه کرده است. به دلیل کمبود توافق‌های بین‌المللی در این زمینه، معمولاً دستورالعمل و راهنمای کارآمدی برای مواجهه با گونه‌های غیربومی وجود ندارد. هر کشور با توجه به سیاست‌های خود، مجموعه قوانینی را برای مقابله و مبارزه با گونه‌های غیر بومی و مهاجم تدوین کرده است. با این حال قوانین موجود خلاء های بسیاری برای مبارزه با گونه‌های غیربومی دارند.
برای مثال گیاه سنبل آبی که یکی از ۱۰ علف هرز مهاجم دنیا و مهمترین گیاه مهاجم آبزی دنیاست در تالاب‌های شمال ایران از جمله تالاب عینک به وفور دیده می‌شود. این گونه به واسطه سرعت بالا در تکثیر و گسترش آلودگی نقاط مختلف، تهدیدی برای تنوع زیستی، توسعه اقتصادی و رفاه بشر به شمار می‌آید.
مثال دیگر ماهی تیلاپیا است؛ ماهی تیلاپیا به دلیل سازگاری بالا با شرایط مختلف محیطی، نیاز اکسیژنی پایین، قابلیت رشد و تکثیر سریع، قابلیت تطبیق با انواع شوری آب، مقاومت نسبی در برابر بیماری‌ها و قابلیت تطبیق در انواع شرایط آب و هوایی در محیط‌های آبی مختلف به سرعت تکثیر یافته و به رقابت با گونه‌های بومی می‌پردازد که به همین دلیل به آن مرغ آبزی هم می‌گویند. این ماهی در سال‌های اخیر در آب‌های داخلی خوزستان به ویژه تالاب شادگان بسیار فراوان شده و باعث کاهش قابل ملاحظه گونه‌های بومی شده است.
بر اساس ماده ۳ قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور مصوب اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ وارد کردن گونه‌های گیاهی و جانوری غیربومی مضر به تالاب‌ها ممنوع است و فهرست این گونه‌ها باید توسط سازمان تعیین و به‌طور رسمی منتشر شود. در اجرای این ماده؛ فهرست گونه‌های گیاهی و جانوری غیر بومی و مضر به تالاب‌ها منتشر شده است که در لینک زیر قابل مشاهده است:
