۴.نیاز آبی رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی برای استمرار کارکردهای اکولوژیک آ‌ن‌ها

کارفرما: اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان

مجری طرح: دانشگاه صنعتی اصفهان / دکتر علیرضا سفیانیان، دکتر عیسی ابراهیمی، دکتر سعید سلطانی، دکتر سعید پورمنافی، دکتر رضا مدرس، دکتر محمد نعمتی، سعید اسداله، ابراهیم متقی، مهناز بیات، هانیه نیل فروشان، سارا آزادی، هاجر ابراهیمی، مژگان زارع

همکار طرح: دانشگاه شهرکرد / دکتر روح اله فتاحی، دکتر مهرداد فتح الهی، دکتر رسول زمانی، دکتر ایرج هاشم زاده، دکتر افشین هنربخش، روانبخش رییسیان، مرضیه قاسمی، فاطمه آتش خوار

سال اجرا: ۱۳۹۶

خلاصه پروژه: این پروژه با هدف استمرار کارکردهای اکولوژیک رودخانه زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی انجام شده است.

در این مطالعه پهنه بندی حوضه گاوخونی بر اساس اطلاعات مختلف حاصل از سه بخش اصلی کاری طرح شامل مطالعات پایه و داده‌های مکانی، هیدرولوژی و اقلیم و مطالعات زیست‌مندان و کیفیت آب، بر اساس شاخص‌های زیستی، کیفیت آب، هیدرولوژیک، ریخت شناسیی رودخانه، فرسایش و رسوب‌گذاری، منابع و مصارف آب، کاربری و پوشش اراضی حاشیه رودخانه و تغییرات آن انجام شده است.

بر اساس نتایج حاصل، پهنه بندی نهایی رودخانه و تالاب جهت ارائه راهکارهای مدیریتی و سناریوهای تخصیص آب انجام شده و در نهایت ۷ پهنه مدیریتی به دست آمده است.

در ادامه پروژه، جریان زیست محیطی مورد نیاز رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی جهت تامین کارکردهای بوم شناختی آن‌ها با استفاده از یک روش ترکیبی (شامل شبیه سازی فیزیکی زیستگاه بر اساس نیازهای زیستی گونه‌های ماهی شاخص با استفاده از مدل PHABSIM و تامین کیفیت آب با استفاده از روش رگرسیون) برآورده شده است.

همچنین نتایج حاصل از روش ترکیبی با نتایج حاصل از دو روش هیدرولیکی و هیدرولوژیکی مقایسه شده و برا این اساس، میزان دبی جریان زیست محیطی ۱۰، ۷ و ۵/۵ مترمکعب بر ثانبه به ترتیب برای بازه‌های ۱ تا ۵ (بالادست سد زاینده رود تا سد آبشار)، بازه ۶ (سد آبشار تا ورزنه) و بازه ۷ (تالاب گاوخونی) به دست آمده است.

در این پروژه همچنین الگوی زمانی مناسب سالانه تامین حقابه محیط زیستی رودخانه و تالاب با توجه به عوامل مختلف تهیه شده است. و در نهایت راهکارهای تامین نیاز زیست محیطی در قالب ۶ سناریوی مدیریتی ارائه شده است.

در این مطالعه میزان حقابه محیط زیستی تالاب گاوخونی مطابق با این پروژه، حدود ۱۳ درصد میانگین حجم آورد حوضه در دراز مدت (۱۳۹۸ میلیون متر مکعب در سال) یا معادل حدود ۱۵ درصد حجم آورد طبیعی حوضه و تونل کوهرنگ یک، را به عنوان حقابه محیط زیستی تالاب گاوخونی (۲۵/۱۷۳ میلیون متر مکعب در سال) پیشنهاد شده است.