تأثیر حفاظت از تالابها بر جلوگیری از تغییر اقلیم
تالابها یکی از مهمترین و با ارزشترین اکوسیستمهای طبیعی در جهان هستند که در اکثر اکوسیستمهای طبیعی کارکردهای بسیار متنوعی را ایفا میکنند. تالابهای طبیعی از جمله فعالترین و حیاتیترین اکوسیستمهای روی کره زمین هستند. در حقیقت، همین تالابها هستند که با تأمین آب و توانایی تولید مثل به بقای گونههای جانوری و گیاهی روی زمین کمک میکنند. اگر بسیاری از چرخههای زندگی را در نظر بگیریم، بخش تولیدی آنها به تالابها باز میگردد.
بنابراین حفاظت و بقای این منابع زیستمحیطی در سراسر جهان بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک مانند ایران بسیار پیچیده است و مدیریت آنها مستلزم استفاده از رویکردی جامع و همهجانبه است.در دهههای اخیر، دورههای طولانی خشکسالی و تغییرات آب و هوایی به یکی از مشکلات پیش روی تالابها تبدیل شده است.
اولین نشانههای این مشکل در ایران در سالهای اخیر با کاهش بارندگی و سطح آب تالابها و در برخی موارد خشک شدن موقت برخی از تالابهای کشور ظاهر شد. برای حل این مشکل نیاز به یک برنامهریزی دقیق است تا با اقلیم سازگار باشد و شرایط بحرانی تالاب را بهبود بخشد.
تاثیر حفاظت از تالابها بر جلوگیری از تغییرات اقلیم به شکل زیر میباشد:
ذخیره کربن
تالابها به عنوان مخزنهای عظیم کربن به حساب میآیند. در شرایطی که تالابها حفظ شوند، فرایندهای طبیعی در این محیطها باعث جلوگیری از رهاسازی کربن به جو میشوند. کربن ذخیره شده در خاک تالابها و گیاهان به عنوان یک مخزن کربن خاکی عمل میکند و از رهاسازی کربن به جو توسط فرایندهای طبیعی جلوگیری میکند. این کار میتواند به کنترل گازهای گلخانهای و جلوگیری از گرمایش جهانی کمک کند.
تنوع زیستی
تالابها به عنوان محیطهای زیستی منحصر به فرد و متنوع از نظر گونهها و اکوسیستمها شناخته میشوند. حفظ تالابها به معنای حفظ تنوع زیستی در این مناطق است. این تنوع زیستی نقش مهمی در اصطلاح “انطباق به تغییرات اقلیم” دارد، زیرا گونهها و اکوسیستمهای متنوع، مقاومتر به تغییرات اقلیمی میشوند.
حفاظت از آب و خاک
تالابها به عنوان فیلترهای طبیعی عمل میکنند و آلودگی آب را کاهش میدهند. همچنین، آنها از سیلابها در حوزههای آبریز پاییندست جلوگیری میکنند. این ویژگیها باعث حفاظت از آب و خاک در مقابل رخدادهای ناشی از تغییرات اقلیمی میشوند.
حفظ آب و منابع آبیاری
تالابها به عنوان مخازن آب مهم در مناطق خشک و نیازمند به آب هستند. حفظ تالابها به تأمین منابع آب برای مناطق محلی و اطراف آنها کمک میکند. این موضوع در شرایطی که منابع آبی با تغییرات اقلیمی و کاهش بارش مواجه هستند، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
کاهش اثرات سوانح طبیعی
تالابها به عنوان یک نواحی آبی مهم میتوانند در مواجهه با سوانح طبیعی نظیر سیل، خشکسالی و تغییرات جوی کمک کنند. ذخیره آب در تالابها و توازن اکوسیستم آنها باعث کاهش اثرات و افزایش مقاومت مناطق مجاور در مواجهه با این سوانح میشود.
تالابهای طبیعی در حقیقت منفعتی برای محیط زیست و کره زمین هستند. به طور کلی تالابها قادر به ذخیره آب، کاهش خطرات ناشی از سیل، مهار فرسایش، تزریق دوباره آبهای زیر زمین و تعدیل و تنظیم آب و هوای منطقهای و محلی میباشند.
تالابها از مهمترین و با ارزشترین اکوسیستمهای طبیعی در جهان به شمار میروند. این اکوسیستمهای طبیعی قادر به ارائه کارکردهای متنوعی هستند. کنوانسیون رامسر نیز بر حفاظت از تالابها برای جلوگیری از تغییر اقلیم تأکید زیادی کرده و راهکارهایی نیز در این زمینه ارائه داده است.