آگامای سروزغی دم سیاه

نام علمی: Phrynocephalus maculatus

نام انگلیسی: Blacktail Toedhead Agama

وضعیت حفاظتی: ارزیابی نشده NE

مشخصات آگامای سروزغی دم سیاه:

آگامای سروزغی دم سیاه دارای سطح پشتی بدن طوسی روشن و با رگه‌های روشن و تیره است؛ چهار نوار عرضی پهن تیره مشخص روی سطح پشتی به چشم می‌خورد که در گونه‌ی بالغ درشت جثه از بین می روند. دست و پا و انگشتان پا در گونه‌ی جوان فاقد نقش بوده و به رنگ طوسی تیره دیده می‌شود. رنگ دم در گونه‌ی جوان طوسی تیره ساده که در گونه‌های به خال‌های محوی تغییر پیدا می‌کند. لکه‌های مذکور در گونه‌های بالغ بهم متصل شده که رنگ کم و بیش طوسی ناحیه زیر دم را رنگ طوسی یکنواختی تبدیل می‌کند. همچنین در گونه‌های بالغ، انتهای دم به طوسی تیره یا مشکی تغییر رنگ می‌دهد. ناگفته نماند که سطح زیرین دم در گونه‌ی نابالغ در هر دو جنس به رنگ نارنجی – قرمز دیده می‌شود.

بوم‌شناسی و رفتار:

درمورد رفتار این گونه در هنگام خطر می‌توان گفت که رفتار گونه‌هایی از ایگواناها از جنس Callisaurus،Holbrookia  و Liocephalus را دارند که در زیر دم خود دارای نوارهای تیره می‌باشند؛ آنان دم خود را رو به بالا آورده و علامت می‌دهد. همچنین همانند آگامای سر وزغی خاکستری، در برخی مناطق، روی خاک ریزهای کوتاه کنار جاده‌ها می‌نشیند. بلافاصله پس از احساس خطر ممکن است تا مسافت زیادی حدود ۱۲ متر دویده و سپس بایستند و به کمک رنگ بندی بدنشان خود را در سطح زمین استتار کنند. این گونه تخم گذار است و از تا تعداد تخم می‌گذارد.

پراکنش:

آگامای سر وزغی دم سیاه در شرق شبه جزیره عربستان، امارات متحده عربی و عمان تا عراق، ایران، جنوب ترکمنستان، جنوب افغانستان و پاکستان پراکنش دارد. اما مواردی که در کشورهای عربی یافت می‌شوند به عنوان زیرگونه longiocaudatus m. Ph. شناسائی شده‌اند. این گونه در ایران در قسمت اعظمی از مناطق فلات مرکزی از ارتفاع ۲۷۷ تا ۲۷۷۷ متر از سطح دریاهای آزاد گسترش یافته است.

زیستگاه:

آگامای سر وزغی دم سیاه در دشت‌های کویری باز پوشیده از خاک‌های ماسه‌ای – رسی یا رسوبات ماسه‌ای همراه با ریگ‌زار یا شن‌زار دیده می‌شود. همچنین این گونه را می‌توان در زمین‌های گلی خشک شده در اطراف دریاچه‌ها نیز مشاهده کرد. در برخی مناطق این گونه در تپه‌های ماسه‌ای کم ارتفاع نیز مشاهده می‌شود.

رژیم غذایی:

آگامای سر وزغی دم سیاه روز‌گرد است. جهت تغذیه از روش  wait and Sit استفاده می‌کند. به طور معمول از مورچه ها، قاب‌بالان و سایر حشرات تغذیه می‌کند. گه‌گاهی گیاهخواری کرده و از دانه‌ها نیز تغذیه می کند.

وضعیت حضور در تالاب: بومی تالاب گاوخونی است.