سارگپه

نام علمی: Buteo buteo

نام انگلیسی: Common Buzzard

وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی Least concern (LC)

مشخصات سارگپه:

طول بدن سارگپه ۵۱ تا ۵۷ سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها ۱۱۳ تا ۱۲۸ سانتی‌متر است. پرنده شکاری متوسط جثه با سر کوچک و گرد، گردن کوتاه و ضخیم، بال‌های پهن و دم کوتاه و گرد است. در ریخت‌های متنوع از تیره تا روشن دیده می‌شود، اما ریخت قهوه‌ای تیره آن معمول‌تر است. نر و ماده هم‌شکل (ماده اندکی بزرگ‌تر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ روتنه قهوه‌ای و شاه‌پرهای پرواز قهوه‌ای تا قهوه‌ای مایل به سیاه دارد. روی دم، قهوه‌ای و زیر آن سفید با راه‌راه عرضی باریک و تیره، همراه با یک نوار پهن تیره در انتها است. زیرتنه قهوه‌ای تا قهوه‌ای مایل به سیاه و نوار روشنی در بخش بالایی دارد که سینه را از شکم جدا می‌کند. درحال پرواز، خطوط طولی به رنگ خاکستری، قهوه‌ای تا زرد مایل به قهوه‌ای در پوش‌پرهای زیر بال‌ها قابل مشاهده است. شاه‌پرهای پرواز مایل به سفید و در انتها سیاه هستند و تشکیل نواری سیاه در حاشیه و نوک بال‌ها می‌دهند. همچنین پاهای بدون پر و زرد رنگ دارد. پرنده نابالغ فاقد نوار انتهایی دم است و در این پرنده خطوط زیرتنه به خصوص در ناحیه شکم و زیر بال‌ها بیش‌تر و واضح‌تر است. زیرگونه vulpinus.b.B  پر و بال و دم روشن‌تر مایل به خرمایی و شاه‌پرهای روشن‌تر در زیر بال‌ها دارد و لکه تیره در سطح زیر بال‌ها در ناحیه مچ‌ها به سختی قابل مشاهده است.

پراکنش:

زیرگونهmenetriesi. b. B  مقیم جنگل‌های ناحیه خزری است ولی زیرگونه vulpinus. b. B در پاییز و بهار به صورت مهاجر عبوری در شمال، غرب و جنوب غربی کشور دیده می‌شود. همچنین تعداد کمی از افراد این زیرگونه در استان‌های مازندران و گیلان و نواحی جنوب غرب ایران زمستان‌گذرانی می‌کنند.

زیستگاه سارگپه:

حاشیه جنگل‌ها، درخت‌زارها، کشت‌زارها، دامنه‌های پرشیب، لبه پرتگاه‌ها یا بلندی‌هایی با پوشش درختی، اراضی مزروعی با درختان پراکنده و حاشیه تالاب‌ها را ترجیح می‌دهد و از استپ‌های نیمه خشک، حاشیه کویر و نواحی بدون درخت دوری می‌کند.

رژیم غذایی:

از پستانداران کوچک، پرندگان، خزندگان، دوزیستان، حشرات، کرم‌های خاکی و همچنین لاشه‌ها در زمستان تغذیه می‌کند.

وضعیت حضور در تالاب: به صورت اتفاقی و مهاجر عبوری در تالاب گاوخونی دیده میشود.