گکو انگشت خمیده دم زبر
اسم علمی: Cyrtopodion scabrum
اسم انگلیسی: Rough-tailed bent-toed Gecko
وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی LC
مشخصات گکو انگشت خمیده دم زبر:
گکو انگشت خمیده دم زبر دارای سطح پشتی بدن ماسه‌ای رنگ، به همراه ردیف‌های نامنظم طولی از خال‌های قهوه‌ای است. دست‌ها، پاها و دم دارای نوارهای باریک عرضی تیره هستند و سطح شکمی سفید است. خال‌ها یا لکه‌های سطح پشتی بدن در برخی جمعیت‌های این گونه به ویژه در جنوب غرب ایران منظم‌تر بوده و در اندازه های بزرگتر و یکنواخت تر مشاهده می شود. در این گونه ردیف قدامی فلس‌های بزرگ پشت‌چانه‌ای به هم چسبیده‌اند. همچنین این گونه فاقد زگیل‌های ناحیه زیرین در پشت ران است. نرها دارای ۱ تا ۱ حفره رانی هستند. پولک‌های زیر دمی در ناحیه‌ای معادل عرض سر درشت و صفحه‌ای بوده و در یک ردیف میانی قرار گرفته اند. طول پوزه کمتر از دو برابر قطر چشم است. زگیل‌های دمی حلقه انتهایی هر یک از قطعات دم را تشکیل می دهند. زگیل‌های پشتی به طور مشخصی بزرگتر از فضای بینشان بوده و به شدت تیغه دار هستند. این فلس های زگیل مانند در پهن‌ترین قسمت شکم در ۱۱ تا ۱۲ ردیف قرار گرفته‌اند. لب بالا در این گونه ۱۱ تا ۱۷ فلس دارد.
بوم‌شناسی و رفتار:
گکوی انگشت خمیده دم زبر تابستان‌ها در ساعات آخر روز فعالیت خود را شروع می‌کند. شب‌ها نیز به طور معمول در اطراف نور لامپ‌ها به صید حشرات شب پرواز می‌پردازد.
پراکنش:
گکوی انگشت خمیده دم زبر از اتیوپی و اریتره تا سودان و مصر، فلسطین، اردن، سوریه، ترکیه، عراق، ایران، عربستان سعودی، یمن، کویت، قطر، امارات متحده عربی، عمان، افغانستان، پاکستان و هند پراکنش دارد. این گکو به ایالات متحده آمریکا (تگزاس) معرفی شده است که در حال حاضر به نظر میرسد گستره پراکنش آن در حال افزایش باشد. محدوده طبیعی این گونه روشن نیست، چراکه به نقاط بسیاری توسط انسان معرفی شده است. این گونه در ایران در اکثر نقاط کشور یافت می‌شود. ولی فقط در بناهای انسان ساخت از جمله پل‌ها، تونل‌ها و ساختمان‌ها مشاهده می‌شود.
زیستگاه گکو انگشت خمیده دم زبر:
گکوی انگشت خمیده دم زبر در محدوده پراکنش جهانی خود بیشتر در مناطق صخره‌ای ساحلی گزارش می‌شوند. حضور این گونه همچنین در دشت‌های سنگلاخی و مناطق ماسه‌ای با پوشش گیاهی اندک، وادی‌ها و علفزارهای خشک گزارش شده است. این گکو در مناطق شهری، روستاها و دیوار خانه‌ها فراوان مشاهده می‌شود. گکوی انگشت خمیده دم زبر در ایران فقط از مناطق مسکونی شهری و روستایی و همچنین بناهای انسان ساخت از جمله پل ها و تونل های آبگذر در زیر جاده ها گزارش شده است. این گونه در مناطق جنوبی و جنوب غربی ایران با turcicus Hemidactylus ،persicus. H و .sp Asaccus دیده شده است. این گونه برخلاف گکوهای جنسAsaccus بویژه Hemidactylus روی سقف خانه‌ها دیده نمی‌شود. بیشترین حد ارتفاعی که این گونه در آن گزارش شده است ارتفاع ۱۳۷۷ متری از سطح دریاهای آزاد است.
رژیم غذایی:
رژیم غذایی این گونه شامل مگس‌ها، پشه‌ها و سوسک‌ها است. این گکو تخم گذار است و به طور معمول دو تخم در اوایل بهار می‌گذارد.
وضعیت حضور تالاب: بومی تالاب گاوخونی است.
