گکوی عنکبوتی

اسم علمی:  Agamura persica

اسم انگلیسی: Spider gecko

وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی LC

مشخصات گکوی عنکبوتی:

گکوی عنکبوتی دارای سطح پشتی بدن قهوه‌ای برنزه‌ متمایل به طوسی روشن است. در اغلب موارد ۲ نوار تیره عرضی روی بدن دیده می‌شود به طوری که اولین نوار روی گردن و پنجمین آن روی لگن قرار دارد. هم چنین ۱ تا ۱۷ نوار عرضی روی دم به چشم می‌خورد. لب ها، چانه و پهلوها دارای خال های قهوه‌ای تیره یا طوسی است. همچنین نواری تیره‌ روی دست و پا دیده می‌شود. سطح شکمی کرم رنگ بوده و دارای سایه های طوسی در سطح زیرین دم و دست و پا می‌باشد. دست ها، پاها و انگشتان باریک و بلند بوده و در محل اتصال انگشتان به کف دست استوانه‌ای شکل هستند. دم از ابتدا تا انتها دارای مقطع استوانه ای و یک اندازه و در انتها کند است و مانند سایر گونه‌ها در انتها نازک نمی‌شود. ابتدای دم در محل اتصال آن به بدن بزرگ و برجسته بوده و یکباره باریک می شود. دارای خودبری دم بوده و هنگام خودبری دم خود را از ابتدا قطع می کند. سطح پشتی از فلس های ریز دانه ای به همراه فلس های زیگل مانند بزرگتر پوشیده شده است و همچنین همانند سایر گکوها، دارای مردمک عمودی می‌باشد.

بوم‌شناسی و رفتار شناسی:

این گکو هم روز گرد است، هم شب گرد. بخاطر مردم عمودی‌اش، بالای چشمان خود دارای سایه بان کوچکی از فلس های بیرون زده است که از آن در برابر نور خورشید محافظت می‌کند. مردمک عمودی این حیوان هنگام روز به طور کامل بسته شده و خط مانند می‌شود و به منظور اینکه بینایی حیوان در نور شدید خورشید از بین نرود، مردمک در چند نقطه به شکل چند منفذ باز مانده و از این منافذ نور عبور می‌کند. به این نقاط، نقاط حلزونی گفته می‌شود. این گکو همانند غالب گکوها فاقد پلک متحرک است و هنگامی که چشمانش آلوده می‌شود و یا روی آن ذرات گرد و غبار می‌نشیند، با استفاده از زبان خود آنها را تمیز می‌کند. گکوی انگشت خمیده دم زبر تابستان‌ها در ساعات آخر روز و هنگام غروب فعالیت می‌کند. شب ها نیز در اطراف منابع نور از جمله لامپ‌های روی دیوارها به صید حشرات می پردازد.

پراکنش گکوی عنکبوتی:

این گونه از کشورهای ایران، افغانستان و پاکستان گزارش شده است. به تازگی نشان دادند که جنس Agamura در ایران به سه گونه قابل تفکیک است. آنها جمعیت شرقی ایران را در کلادی به نام cruralis. A و کلاد مرکزی ایران را persica. A معرفی نمودند. هم چنین جمعیتی از این جنس را در کرمان با نام kermanensis. A معرفی کرده و آن را یک گونه جدید توصیف نمودند.

زیستگاه:

گکوی عنکبوتی در دشت‌های لم‌یزرع، دامنه کوه‌ها، لبه‌ی صخره‌ها، بسترهای خشک سنگلاخی رودخانه‌ها، آبرفت‌های رسی و سنگلاخی و نیز در زمین‌های رسی یافت می‌شود. پوشش گیاهی در زیستگاه این گونه اعم از درختچه‌های بسیار پراکنده استپی از قبیل Artemisia  و علف‌های یک ساله است. این گونه از ارتفاع ۲۷ تا ۱۱۷۷ متری از سطح دریاهای آزاد گزارش شده است.

رژیم غذایی:

رژیم غذایی این گونه شامل مگس‌ها، پشه‌ها و سوسک‌ها است. این گکو تخم گذار بوده و معمولا دو تخم در اوایل بهار می‌گذارد.

وضعیت حضور در تالاب: بومی تالاب گاوخونی