کنوانسیون‌ها و سازمان‌های حفاظت از تالاب‌ها در دنیا
با افزایش سطح آب دریا‌ها و گرم شدن آب و هوا، تالاب‌ها و عملکرد اکوسیستمی آن‌ها برای سازگاری و همچنین کاهش تغییرات اقلیمی آن ضروری هستند. به علاوه، تالاب‌ها منبع بسیار مهمی از ارزش اقتصادی، علمی و تفریحی محسوب می‌شوند. با این حال، این اکوسیستم‌ها با نابودی دست و پنجه نرم می‌کنند.
از ۴۰ سال پیش تاکنون، کشور‌ها تلاش می‌کنند تا ارزش تالاب‌ها و زیستگاه‌های اطراف آن را تشخیص داده و چارچوبی برای محافظت از آن‌ها ایجاد کنند. کنوانسیون رامسر یک قرارداد بین‌المللی به شمار می‌رود که به منظور جلوگیری از این تهاجم و حمایت از تلاش‌ها برای بازسازی، احیا و حفاظت از تالاب‌ها در سراسر جهان به وجود آمده است. کنوانسیون رامسر از تالاب‌ها به دلیل عملکرد‌ها و خدمات منحصربه‌فرد اکولوژیکی‌شان، مانند تنظیم رژیم‌های هیدرولوژیکی و زیستگاهی که برای تنوع زیستی فراهم می‌کنند، از اکوسیستم گرفته تا سطح گونه‌ها محافظت می‌کند.
مطلب مرتبط: استفاده از علم شهروندی (Citizen Science) در حفاظت تالاب ها
اولین کنوانسیون تالاب‌ها در سال ۱۹۷۱ در رامسر ایران برگزار شد. در سال ۱۹۷۵، این کنوانسیون لازم‌الاجرا شد و چارچوب و راهکار‌هایی برای ایجاد همکاری ملی و بین‌المللی به منظور حفاظت و نگهداری پایدار از تالاب‌ها و منابع طبیعی و خدمات آن‌ها به وجود آمد. کنوانسیون رامسر یک قرارداد بین دولتی است که کشور‌های عضو خود را متعهد به حفظ یکپارچگی اکولوژیکی برخی تالاب‌ها و حفظ استفاده پایدار از این تالاب‌ها می‌کند. مأموریت این کنوانسیون حفاظت و به کارگیری خردمندانه از تمامی تالاب‌ها از طریق اقدامات بومی، منطقه‌ای، کشوری و بین‌المللی برای دستیابی به توسعه پایدار در مقیاس جهانی است.
تفاوت کنواسیون رامسر با دیگر اقدامات جهانی چیست؟
کنوانسیون رامسر از دو جنبه مهم با دیگر تلاش‌های مشابه جهانی محیط زیست متفاوت است. اولاً، این سازمان وابسته به سیستم موافقت‌نامه‌های زیست‌محیطی چندجانبه سازمان ملل نیست، اگرچه با دیگر سازمان‌های غیردولتی همکاری می‌کند و به سایر موافقت‌نامه‌های در ارتباط با تنوع زیستی مرتبط است. دوم، این تنها معاهده جهانی زیست محیطی است که به یک اکوسیستم خاص یعنی تالاب می‌پردازد. کنوانسیون رامسر هر سه سال یک بار کنفرانسی از طرف‌های متعاهد (COP) برگزار می‌کند تا در مورد اجرای بیشتر دستورالعمل‌ها و سیاست‌های کنوانسیون بحث و گفتگو کند. در مورد عملیات روزانه، دبیرخانه رامسر در گلند سوئیس حضور دارد که به مدیریت کنوانسیون در سطح بین‌المللی مشغول است. در سطح ملی، هر طرف متعهد از یک مرجع اداری مشخص شده برخوردار است که ناظر بر اجرا و اعمال دستورالعمل‌های کنوانسیون در کشور مربوطه می‌باشد. اگرچه کنوانسیون رامسر یک اقدام بین‌المللی به شمار می‌رود، اما کشور‌های عضو را ترغیب می‌کند تا کمیته‌های تالاب ملی خود را ایجاد کنند، سازمان‌های غیردولتی را درگیر کنند و جامعه مدنی را در تلاش‌هایشان برای حفاظت از تالاب‌ها مشارکت دهند.
مطلب مرتبط: گونه های پرندگان تالاب گاوخونی
سخن پایانی
کنوانسیون‌ها از جمله کنوانسیون رامسر نقش بسیار مهمی در حفاظت از تالاب‌ها ایفا می‌کنند. زیرا اعضای این کنوانسیون به ارزش و اهمیت تالاب‌ها کاملاً آگاه و واقف هستند و تمام تلاش خود را برای محافظت از این اکوسیستم مهم به کار می‌گیرند.
